„Wierzę w Kościół Chrystusowy” – to hasło rozpoczętego niedawno roku duszpasterskiego, którego zamysłem jest obudzić w wiernych świadomość przynależności do Kościoła i poczucia odpowiedzialności za niego w dzisiejszym świecie. To zagadnienie przybliżał katechetom duchownym i świeckim archidiecezji białostockiej podczas Zjazdu Kolędowego 2023 biskup opolski Andrzej Czaja. Konferencji naukowo-pastoralnej , w której wzięło udział blisko 300 osób przewodniczył ks. dr hab. Andrzej Proniewski, profesor UwB.
Bp Czaja, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP, która opracowała program tegorocznego roku duszpasterskiego przypomniał, że jego hasło jest owocem analizy obecnej, trudnej sytuacji Kościoła w Polsce i narastającego zwątpienia w Kościół. Zwrócił uwagę na zwiększający się coraz bardziej poziom ignorancji i niewiedzy na temat tego, czym jest Kościół w swej istocie, a co za tym idzie – brak zaufania do Kościoła i podważanie sensu jego funkcjonowania w świecie.
Odwołując się wielokrotnie do myśli teologicznej kard. Josepha Ratzingera wyjaśniał, że wiara w Kościół jest trudniejsza niż wiara w Boga, gdyż „jest to wiara w Boga działającego pośród nas, właśnie we wspólnocie Kościoła”.
„Niejednokrotnie obecność ta jest przysłonięta ludzkim grzechem, który niszczy jedność z Bogiem, pokój Boży w nas i wspólnotę wiary. Często widzimy, jak bardzo to, co ludzkie, przesłania i czyni rysę na tym, co w Kościele jest Boże i święte. Jest to antyświadectwo, które zaciemnia świętość Kościoła i jego Boski wymiar” – zaznaczał prelegent.
Mówiąc o wyzwaniach duszpasterskich, jakie stoją przed Kościołem w Polsce zauważył, że „pierwszym z nich jest zmiana mentalna, bo bardzo mocno zmienił się świat, do którego mamy iść i zmienił się człowiek, którego zbawieniu mamy służyć. Trzeba dostosować formy docierania do człowieka żyjącego tu i teraz, aby otworzył się na Chrystusa”.
Przestrzegał także przed brakiem wzajemnego zaufania duchownych i świeckich. „I jedni i drudzy musimy przezwyciężać klerykalizm, bo tkwi on głęboko nie tylko w księżach, ale i w wiernych świeckich” – stwierdził, nawiązując do myśli o konieczności „nawrócenia pastoralnego”, o które często apeluje papież Franciszek.
„Na pewno konieczną jest zmiana stosunku do świeckich. Jako pasterze musimy zaprosić wiernych świeckich do współpracy. Nie można się jej obawiać. Trzeba włączać świeckich w życie i funkcjonowanie wspólnoty Kościoła, wspólnot parafialnych, aby brali w nich aktywny udział. Stąd też pojawia się wielka potrzeba proponowania różnych form formacji duchowej dla nich, aby mogli poczuć się częścią Kościoła” – mówił bp Czaja.
Po wykładzie, w dyskusji, zwracał uwagę na przyczyny obecnego kryzysu wiary i będący jego skutkiem brak zrozumienia istoty Kościoła. Wyraził swoje zaniepokojenie nie tylko spłycaniem, ale wręcz zafałszowywaniem obrazu Kościoła przez osoby, które nie przyjmują jego Bosko-ludzkiej złożoności.
Zdaniem bp. Czai, „trucizną” dla życia wiarą współczesnego człowieka jest wchodzenie w duchowość świata, konsumpcja, zaspakajanie wszelkich potrzeb, co zabija wpisane głęboko w jego duszę pragnienie Boga.
Pomimo że „świat Kościół zeświatawia”, zachęcał duszpasterzy i katechetów, by nie poddawali się zwątpieniu i odważnie głosili Ewangelię słowem i świadectwem życia na „areopagach współczesnego świata”. „Odnawiajcie ewangeliczne oblicze Kościoła, bez zbędnych filozofii, lukrów, retuszów” – mówił.
Na zakończenie konferencji bp Henryk Ciereszko życzył zgromadzonym życia w głębokiej więzi z Chrystusem i odkrywania swojej roli i miejsca w Kościele. Apelował o wiarygodne świadectwo życia chrześcijańskiego na co dzień. „Wiarygodność Kościoła to wiarygodność nas – wyznawców Chrystusa. Autentyczność naszej postawy z jednej strony neutralizuje zarzuty pod adresem Kościoła i wytrąca broń z ręki, tym, którzy chcą ukazywać go w złym świetle” – dodał.
Spotkanie zakończyło wspólne pasterskie błogosławieństwo, którego katechetom archidiecezji białostockiej bp Ciereszko udzielił wraz z bp. Czają.
W archidiecezji białostockiej co roku odbywają się dwa zjazdy naukowo-pastoralne: kolędowy i paschalny. Służą one stałej formacji kapłanów i katechetów w zakresie wiedzy teologicznej oraz działalności duszpasterskiej i katechetycznej.